Dejan Lučka | O društvenim i pravnim temama
U Bosni i Hercegovini postoji sistem složenog unutrašnjeg državljanstva određen Ustavom BiH. Tako postoji državljanstvo BiH i entitetsko državljanstvo, odnosno državljanstvo Republike Srpske i državljanstvo Federacije Bosne i Hercegovine. U spoljnim odnosima prema drugim državama prihvaćen je princip prioriteta državljanstva BiH.
Samo obrazloženje za donošenje zakona uz Elaborat za sticanje statusa grada sadrži popriličan broj statističkih podataka i objašnjenja, a ipak, gledajući sve njih, nisu najjasniji razlozi zbog čega Laktaši postaju grad sada, sem onog koji se ogleda u jednoj jednostavnoj stvari, a to je dobijanje više sredstava od strane Evropske unije, što je iskazano u objašnjenju o opštem interesu za donošenje zakona po hitnom postupku.
U cjelokupnom metežu oko uvođenja i ukidanja novih/starih mjera nekako nezapaženo prolaze ljudi koji u toku pandemije nemaju nikakva ili imaju veoma mala primanja. To su oni koji su izgubili ionako slabo plaćene poslove, oni koji nisu ni radili ili, pak, oni koji su sramotno malo plaćeni od strane svojih poslodavaca. Ti ljudi čine dobar dio stanovništva koji živi u veoma lošim uslovima i siromaštvu i svakodnevno se suočava sa socijalnim isključenjem, velikom nesigurnosti i nejednakosti. Mnogi su dovedeni do ivice egzistencije, dok određene porodice jedva sastavljaju kraj sa krajem. Prema statističkim procjenama, više od 600 000 ljudi u BiH živi ispod praga siromaštva. Hrana, odjeća, obuća, higijenske potrepštine, krov nad glavom – za njih su često misaone imenice. A pandemija im je samo dodatno zagorčala život.
Prethodnih dana u žiži javnosti opet imamo, koga drugog nego članove Predsjedništva BiH. Kada se ne svađaju oko toga šta je čiji nacionalni interes ili ko je unitarsta a ko secesionista, onda prave diplomatske skandale. Ovaj put, bošnjački i hrvatski članovi kolektivnog šefa države odbili su da se sastanu sa ministrom inostranih poslova Ruske Federacije Sergejom Lavrovim. Kao razlog je navedeno to da ruski ministar ne poštuje BiH i njene institucije, zbog nedostatka državne zastave na sastanku s predsjedavajućim Predsjedništva Miloradom Dodikom, kao i zbog izjave kojom pozdravlja rezoluciju o vojnoj neutralnosti koju je donijela Narodna skupština Republike Srpske.
Kada, pak, dođu „teška vremena” i opasnosti koje prijete životima, građani se uzdaju u državni sistem da će ih zaštititi, poštujući procedure i norme vezane za vanredne situacije. Baš takvo vrijeme je došlo sa pojavom virusa korona, odnosno virusa COVID-19. Države su, u manjoj ili većoj mjeri, pristupile zaštiti stanovnika od prijetnje javnom zdravlju, odnosno životima građana. U skladu sa tim, mnoge od njih su dodatno smanjile obim prava koje građani posjeduju. Građani su, sa druge strane, u većini prihvatili da poštuju ta pravila radi opstanka zajednice i očekuju da im se propisana prava vrate, onda kada se kriza završi. Međutim, postavlja se pitanje, šta će se desiti sa ličnim pričama kada kriza prođe? Šta će biti sa svim onim građanima koji su dodatno osiromašili, koji su izgubili poslove ili koji su pretrpjeli druge posljedice zbog cjelokupne krize?
